یکی از بیش ترین سنگ های آذرین و از محکم ترین سنگ های ساختمانی است که از سرد شدن تدریجی مواد مذاب به وجود می آید. مواد تشکیل دهنده این سنگ عمدتا بلور کانی های کوارتز و فلدسپات میباشد. ابعاد این بلورها به گونه ای میباشد که به راحتی و با چشم قابل دید است.
سنگ گرانیت پس از بازالت موجود ترین سنگ طبیعی در پوسته زمین است. این سنگ در سراسر دنیا به راحتی یافت میشود و باتوجه به کانی های تشکیل دهنده رنگ های گوناگونی دارد.
گرانیت ، سنگ آذرین درشت دانه ای میباشد که از آرام آرام سرد شدن ماگمای مذاب در نزدیکی سطح زمین تشکیل میشود. بلورهای سنگ گرانیت به گونه ای میباشد که دانه های کوچک و بزرگ آن با چشم قابل دید است. محل تشکیل این سنگ در رشته کوه هایی است که احتمال جابهجایی صفحه های زمین وجود دارد ، در این صورت ماگمای مذاب به سمت بالا آمده و با فرسایش و باد در معرض سرد شدن قرار گرفته و در نهایت سنگ گرانیت تشکیل میشود.
با توجه به فرآیند ساخت این سنگ میتوان گفت سنگ گرانیت به طور گسترده از تعداد زیادی از معادن سراسر پوسته زمین قابل استخراج است که با توجه به ساختار و درصد کانی های موجود در آن دارای مشخصات ظاهری و تم رنگی متفاوتی است. بزرگترین معادن استخراج سنگ گرانیت میتوان به معادن موجود در کشورهای ایران ، ایتالیا ، برزیل ، هند ، چین ، تایوان و… اشاره کرد. سنگ های استخراجی از هر یک از این معادن با یکدیگر فرق میکند. برای مثال سنگ های گرانیت ایران عمدتا به صورت درشت دانه از کوارتز شفاف و فلدسپات سفید تا صورتی تیره بوده و فاقد هر گونه رگه یا فسیل است. اما برخی از سنگ های گرانیت ایران مانند گرانیت جنگلی و تعداد زیادی از گرانیت های استخراجی کشورهای دیگر با این توصیف مطابقت ندارند و دارای ظاهری متفاوت اند.
کانی های اصلی تشکیل دهنده سنگ گرانیت فلدسپات و کوارتز با مقدار کمی از میکا و آمفیبول است. کوارتز ماده بی رنگ و شفاف میباشد در صورتی که فلدسپات ممکن است خاکستری ، سفید و یا حتی صورتی هم باشد. براین اساس مهم ترین نقش در روشنی سنگ گرانیت را کانی کوارتز بر عهده دارد.
گرانیت ها نسبت به انواع مختلف سنگ های ساختمانی تنوع کمتری دارند و از رنگ های مشکی قوه ای تیره تا روشن ، خاکستری تا صورتی و سبز روشن دیده میشوند. از مهمترین سنگ های گرانیت ایرانی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
از مزایای سنگ گرانیت دوام و مقاومت آن در برابر آب و هوا و همچینین مواد خورنده و اسیدی میباشد. از معایب سنگ گرانیت میتوان به هزینه بالای فرآوری آن اشاره نمود با توجه به ترکیبات کواتز برش و ساب آن نیاز به صرف هزینه بالاتری نسبت به سنگ های دیگر میباشد. بنابراین میزان فرآوری این سنگ ها در سنگبری ها محدود شده است. از طرفی استفاده گرانیت در نمای سنگ با توجه به وزن مخصوص بالا موجب افزایش وزن ساختمان شده و با توجه به عدم سیمان شدگی سنگ گرانیت با ملات ، نصب آن نیاز به مهارت بالایی دارد.
با توجه به ویژگی های که از این سنگ بیان شد میتوان به این نتیجه رسید که سنگ گرانیت بهترین گزینه برای سنگ کف ، سنگ پله ، سنگ کابینت و کانتر است. اما به عنوان سنگ نمای داخلی و بیرونی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. به خصوص برای مناطق سردسیر زیرا جذب آب کم سنگ گرانیت از سرمازدگی و ترک برداشتن سنگ در دمای پایین هوا جلوگیری میکند.